ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΠΙΚΑΙΡΑ: "ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ - ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ..."

"Ανυπαρξία εγγυήσεων και αναδιάρθρωση αποτρέπουν την αναδοχή του χαρτοφυλακίου

Καμία ασφαλιστική εταιρεία δεν είναι διατεθειμένη να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο της ΑΣΠΙΣ, δίχως τη μαγική λέξη: "εγγύηση".

Του Βαγγέλη Τριάντη

Το δικό τους Γολγοθά εξακολουθούν να ανεβαίνουν δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένοι της ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ, παρά για τις περί του αντιθέτου βεβαιώσεις από την επίσημη ελληνική πολιτεία. Δεκαοχτώ μήνες μετά το οριστικό "λουκέτο" στον ασφαλιστικό κολοσσό και οι ασφαλισμένοι έχουν... χορτάσει από παχιά λόγια και υποσχέσεις, δίχως κανένα αποτέλεσμα. 

Η νομοθετική ρύθμιση του υφυπουργού Οικονομικών κ. Σαχινίδη, η οποία υποτίθεται ότι θα έδινε λύση στο πρόβλημα, παραμένει πρακτικά ανεφάρμοστη. Ανάδοχος δεν φαίνεται στον ορίζοντα, εάν δεν υπάρξει κάποιας μορφής εγγύηση από την πλευρά του κράτους και, όπως όλα δείχνουν, η υπόθεση θα πάρει το δρόμο της εκκαθάρισης τον ερχόμενο Αύγουστο, με τους ασφαλισμένους να μπαίνουν σε χρόνια αναμονή, που ίσως αγγίξει ακόμη και τα δέκα χρόνια!

Την ίδια ώρα, οι πιέσεις στους ασφαλισμένους δίνουν και παίρνουν. Τραπεζικά και νοσηλευτικά ιδρύματα ζητούν από τους ίδιους χρήματα για υπηρεσίες που τους παρείχαν και που λόγω της κατάρρευσης του ομίλου ουδέποτε αποζημιώθηκαν. Σε πολλές περιπτώσεις, η κατάσταση οδηγείται στα άκρα, με τους ασφαλισμένους να γίνονται αποδέκτες εξωδίκων, λες και οι ίδιοι είναι θύτες και όχι θύματα του μεγαλύτερου σκανδάλου στο χώρο των ασφαλειών.

Η περίπτωση του ασφαλισμένου από το Παλαιό Φάληρο που διέθετε ασφαλιστήριο συμβόλαιο νοσοκομειακής περίθαλψης είναι χαρακτηριστική. Ο τελευταίος, λίγο πριν από το κλείσιμο του ομίλου, αντιμετώπισε ένα σοβαρό οικογενειακό πρόβλημα με τη σύζυγό του, η οποία έπρεπε εσπευσμένα να χειρουργηθεί. Ο ίδιος είχε καταβάλει κανονικά τα ασφάλιστρα του συμβολαίου του και διέθετε πλήρη κάλυψη, όταν κατέφυγε στο συμβεβλημένο με την ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ ιατρικό κέντρο. Άλλωστε, σε κάθε περίπτωση, ιατρικά κέντρα και κλινικές έρχονται πρώτα σε συνεννόηση με την ασφαλιστική εταιρεία και έπειτα προβαίνουν σε οποιαδήποτε παροχή υπηρεσιών. Την ημέρα του χειρουργείου ανακοινώθηκε και επίσημα η κατάρρευση της ΑΣΠΙΣ. Το ιατρικό κέντρο, γνωρίζοντας την κατάσταση και "ποντάροντας" στο γεγονός ότι θα δοθεί κάποια λύση από την επίσημη πολιτεία, ανάγκασε τον ασφαλισμένο να υπογράψει συναλλαγματικές με την προϋπόθεση ότι, αφού πάρει τα χρήματα από την εταιρεία. θα εξοφλήσει και την κλινική. Τα χρήματα όμως δεν ήρθαν ποτέ, με αποτέλεσμα όχι μόνο να έχουν πάει στράφι τα χρήματα του συμβολαίου του, αλλά να χρωστά και κάποιες χιλιάδες ευρώ στην ιδιωτική κλινική...

Παρόμοια είναι η περίπτωση και της κυρίας Σ.Κ. Πριν από μερικά χρόνια είχε λάβει στεγαστικό δάνειο, της τάξεως των 30.000 ευρώ, από μεγάλο τραπεζικό όμιλο, με ορίζοντα αποπληρωμής τα δέκα χρόνια. Κατά τη σύναψη του δανείου η τράπεζα πρότεινε στην Σ.Κ. να υπογράψει ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο με την ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ, με το οποίο θα κατέβαλε το κεφάλαιο του δανείου στην ασφαλιστική εταιρεία και τους τόκους στην τράπεζα, ενώ παρείχε και ένα ελάχιστο εγγυημένο επιτόκιο γύρω στο 3,5%. Με την λήξη της αποπληρωμής του δανείου, η τράπεζα εισέπραττε το ποσό του κεφαλαίου από την ασφαλιστική και ο ασφαλισμένος το ποσό των τόκων. Το κλείσιμο όμως της ΑΣΠΙΣ έφερε τα πάνω κάτω, με αποτέλεσμα η τράπεζα να ζητά από την εν λόγω ασφαλισμένη να συνάψει καινούργιο δάνειο πληρώνοντας όλο το κεφάλαιο από την αρχή, παρόλο που η ίδια είχε αποπληρώσει σχεδόν το σύνολο του κεφαλαίου.

Ανάλογες τραγικές περιπτώσεις υπάρχουν χιλιάδες σε ολόκληρη την Ελλάδα. Το τηλεφωνικό κέντρο του Συλλόγου Ζημιωθέντων από την ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ κατακλύζεται καθημερινά από απελπισμένους πολίτες, που με αγωνία ζητούν από τους εκπροσώπους του συλλόγου να τους κατευθύνουν. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Ζημιωθέντων κ. Θεοχάρης Πετρίδης, "τηλεφωνούν από ολόκληρη την Ελλάδα και μας ρωτούν τι ακριβώς να κάνουν". Δεν φτάνει που σε μια νύχτα έχασαν τους κόπους και τις περιουσίες μιας ζωής, βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι και με τη θηλιά των χρεών που καθημερινά σφίγγει όλο και πιο πολύ.

Ανεφάρμοστος ο νόμος Σαχινίδη

Το τραγικότερο όλων είναι ότι καμία ουσιαστική λύση δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα. Ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση και προσωπικά ο υφυπουργός οικονομικών κ. Φίλιππος Σαχινίδης χειρίστηκε τν υπόθεση της Ασπίς  κρίνεται από τους ασφαλισμένους ως ερασιτεχνικός αν όχι… παιδαριώδης.

Όπως οι ίδιοι καταγγέλλουν, το αρμόδιο υπουργείο οικονομικών αντέδρασε προκλητικά αργά. Για αρκετούς μήνες απλά προέβαιναν διάφοροι «υπεύθυνοι» σε ένα γαϊτανάκι δηλώσεων και επίσημων διαβεβαιώσεων, δίχως όμως κάτι το συγκεκριμένο. Δεν μερίμνησαν καν για τη στοιχειώδη προστασία του χαρτοφυλακίου της εταιρείας που σύμφωνα με καταγγελίες υπέστη πρωτοφανές πλιάτσικο από… ανταγωνίστριες εταιρείες. Διάφοροι πρώην υπάλληλοι του ομίλου, που διέθεταν πρόσβαση στα στοιχεία της εταιρείας, έδωσαν δεξιά και αριστερά ονόματα, πρόσωπα και διευθύνσεις, με αποτέλεσμα τα λεγόμενα «καλά» συμβόλαια να μεταφερθούν σε άλλες εταιρείες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανταγωνίστρια εταιρεία τηλεφώνησε ακόμη και στον ίδιο τον πρόεδρο του Συλλόγου Ζημιωθέντων της Ασπίς κ. Θεοχάρη Πετρίδη, μη γνωρίζοντας προφανώς για την ιδιότητα του.

Ωστόσο, οι ψίθυροι στην ασφαλιστική αγορά δίνουν και παίρνουν. Καλά γνωρίζοντες το χώρο των ασφαλειών κάνουν λόγο για όχι και τόσα τυχαία ανύπαρκτη προστασία του χαρτοφυλακίου. Πολλές εταιρείες που απέκτησαν τα «καλά» συμβόλαια αντιμετώπιζαν σοβαρότατα προβλήματα και έπρεπε να στηριχθούν με κάθε τρόπο. Μία δεύτερη ΑΣΠΙΣ μέσα σε λίγους μήνες θα ήταν ικανή να συμπαρασύρει στον όλεθρο ολόκληρη την ασφαλιστική αγορά. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι μεγαλύτερο πλιάτσικο υπέστησαν τα νοσοκομειακά συμβόλαια τα οποία ο νόμος 3867/2010 του κ. Σαχινίδη τα εξαιρεί προκλητικά. 

Απροθυμία και «haircut»

Το πρόβλημα ωστόσο παραμένει άλυτο, με τον αντίκτυπο όχι μόνο στην παραπαίουσα ασφαλιστική αγορά αλλά και στην ίδια την κοινωνία να παραμένει τεράστιος. Γύρω στο 1 εκατ. έμμεσα και άμεσα ασφαλισμένοι περιμένουν εδώ και ενάμιση χρόνο να δοθεί λύση και όπως όλα δείχνουν θα περιμένουν για καιρό ακόμα. Σύμφωνα με πληροφορίες των «Επικαίρων» καμία ασφαλιστική εταιρεία δεν είναι διατεθειμένη να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο της ΑΣΠΙΣ, δίχως τη μαγική λέξη «εγγύηση». Η εικόνα της ασφαλιστικής αγοράς αλλά και η γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στην ελληνική και την ευρωπαϊκή οικονομία αποτρέπει κάθε επίδοξο ανάδοχο από τέτοιου είδους κινήσεις, δίχως κάποιας μορφής εγγύηση με τη συμμετοχή του κράτους.

 Το εγγυητικό κεφάλαιο που θέσπισε ο νόμος Σαχινίδη απέχει μακράν από το να χαρακτηριστεί ως «εγγυητικό». Κατά τη  θέσπιση του, η οποία βασίστηκε στη λειτουργία του επικουρικού κεφαλαίου δε λήφθηκε υπόψη κάτι πολύ σημαντικό: η παραγωγικότητα της ασφαλιστικής αγοράς. Σύμφωνα με το νόμο Σαχινίδη το εγγυητικό κεφάλαιο θα αντλούσε έσοδα από το 1.5% των ασφαλιστήριων συμβολαίων ζωής του συνόλου των εταιρειών. Σε αυτό θα συνεισφέρει κατά 0.75% ο πελάτης και κατά το υπόλοιπο ποσοστό η εταιρεία. Μόνο που η ασφαλιστική αγορά βρίσκεται στο ναδίρ με αποτέλεσμα τα χρήματα του εγγυητικού να μην ξεπεράσουν σε ετήσια βάση τα 15 εκατομμύρια ευρώ, ποσό ιδιαίτερα χαμηλό όταν το χαρτοφυλάκιο της ΑΣΠΙΣ αποτιμάται αυτή τη στιγμή στα 496 εκατομμύρια ευρώ.

Εκτός όμως από την ανυπαρξία εγγύησης και την αποτυχία του εγγυητικού κεφαλαίου, μεγάλο φόβο στις ασφαλιστικές εταιρείες προκαλούν και τα σενάρια περί αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους («haircut»). Πολλές ασφαλιστικές εταιρείες έχουν επενδύσει σε τίτλους ομολόγων και εκεί ακριβώς έγκειται ο μεγάλος τους φόβος. Ένα ενδεχόμενο «haircut» θα μειώσει την αξία των τίτλων τους σε ποσοστό που μπορεί να αγγίξει ακόμη  και το 30%, με αποτέλεσμα η κεφαλαιακή τους επάρκεια να χρειάζεται άμεση ενίσχυση. Σε ένα ενδεχόμενο «haircut» ελάχιστες εταιρείες δεν θα αντιμετώπιζαν προβλήματα ενώ οι κλυδωνισμοί στο σύνολο της ασφαλιστικής αγοράς θα ήταν τεράστιοι.

Ο Γολγοθάς όμως των ασφαλισμένων συνεχίζεται σε καθημερινή βάση. Από τις 3 Αυγούστου κι έπειτα, που λήγει η προθεσμία για την εύρεση αναδόχου, η εταιρεία θα μπει σε μια χρονοβόρα διαδικασία εκκαθάρισης, που μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 10 χρόνια. Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι η εξεύρεση λύσης για τους εργαζόμενους παραπέμπεται… στις καλένδες. 

Προτάσεις από την Τράπεζα της Ελλάδος

Την ίδια ώρα πηγές από την τράπεζα της Ελλάδος κάνουν λόγο για ανάγκη αλλαγής του υφιστάμενου θεσμικού αλλά και νομικού  πλαισίου. «Ο νόμος Σαχινίδη δεν πρόκειται να «περπατήσει» σε καμία των περιπτώσεων» σημείωναν χαρακτηριστικά στα «Επίκαιρα». Αυτό που ζητούν είναι να υπάρξει πλαφόν αποζημιώσεων, όπως άλλωστε ορίζει η νομοθεσία για όσες εταιρείες κλείσουν από δω και στο εξής. Πιο απλά το εγγυητικό κεφάλαιο θα αποζημιώνει τους ασφαλισμένους μέχρι ενός συγκεκριμένου ορίου, που θα κυμαίνεται στα 30.000 ευρώ για τα ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής και στα 60.000 ευρώ για τα θανάτου. Με τη ρύθμιση αυτή θα εξυπηρετηθεί γύρω στο 95% των ασφαλιστήριων συμβολαίων του υπάρχοντος χαρτοφυλακίου της ΑΣΠΙΣ,  που αυτή τη στιγμή διαθέτει σύμφωνα με πληροφορίες γύρω στα 250.000 συμβόλαια στο σύνολό του. Από αυτά το 95% αποτελείται από «μικρά» συμβόλαια που με ένα ποσό της τάξεως των 150 με 200 εκατομμύρια ευρώ θα μπορούσαν να αποζημιωθούν και να δώσουν ανάσα στο μεγαλύτερο αριθμό των ασφαλισμένων. Κάτι που ναι μεν δημιουργεί αδικίες μεταξύ των ασφαλισμένων, σίγουρα όμως το κοινωνικό όφελος θα είναι σημαντικά μεγαλύτερο από αυτό που θα προκύψει με τις ρυθμίσεις του υφυπουργού Οικονομικών.

Παράλληλα, μείζον ζήτημα έχει δημιουργηθεί και με τον έλεγχο των εκκαθαριστών της Ασπίς, που μαρτυρά μία ακόμη γκάφα του υπουργείου Οικονομικών. Αυτή τη στιγμή οι εκκαθαριστές δεν ελέγχονται από πουθενά. Η κατάργηση της Επιτροπής Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης  (ΕΠΕΙΑ)  και η μεταφορά του ελέγχου των ασφαλιστικών εταιρειών στην Τράπεζα της Ελλάδος  άφησε κενό σε ότι αφορά των έλεγχο τους. Η ΤτΕ δεν έχει καμία αρμοδιότητα ελέγχου και η ΕΠΕΙΑ αποτελεί παρελθόν. Ουδείς γνωρίζει με ακρίβεια σε ποιον λογοδοτούν ή ακόμη και αν λογοδοτούν, με αποτέλεσμα οι ασφαλισμένοι να βρίσκονται στο σκοτάδι σχετικά με τις εξελίξεις".